Van Le Verdon naar de Nieuwe Wereld
Hoe vaak heb ik op het strand niet naar het westen gekeken en ben ik in gedachten de horizon over gegaan - aan boord van een schip op weg naar Amerika. Een wensdroom om van hieruit naar de Nieuwe Wereld te kunnen vertrekken. En zo zou het in het verleden ook mogelijk zijn geweest: ik ga op weg naar de haven van Le Verdon en na het afhandelen van de formaliteiten in de terminal ga ik aan boord, op de kade heerst grote bedrijvigheid, de schoorstenen roken, de trossen worden losgegooid en we draaien bij in de richting van de zee, Amerika ligt voor ons.
Het is een droom, maar er was een periode waarin het waar had kunnen zijn: in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw was er werkelijk een terminal in Le Verdon, vanwaar passagiersschepen over de trans-Atlantische route gevaren hebben. Een spoorverbinding liep van Bordeaux naar de aanlegplaats, de douane controleerde het grensverkeer en alles wat nodig was voor het inchecken van de passagiers was aanwezig.
Van de terminal, die in 1933 werd gebouwd, is tegenwoordig nog maar weinig terug te vinden. De opzet was om passagiersstroom uit de talrijke koloniën zoals normaal in een haven gebeurt af te handelen en ze vervolgens, om een langzame dagtocht over de rivier te vermijden, over land naar Bordeaux te brengen. Daarvoor moest een omvangrijke infrastructuur worden aangelegd zodat het afmeren van grote schepen mogelijk werd zonder afhankelijk te zijn van de getijden.
Er werd een pier van 377 meter lang en 38 meter breed aangelegd die bestond uit een versterkt betonplatform op palen, die tot 8 meter diep in de bodem van de Gironde waren geheid. Met een bocht liep een 372 meter lang viaduct naar de voorzieningen aan wal, die bestonden uit een spoorwegstation, een rangeerterrein, loodsen, een controlepost en diverse andere gebouwen. Op 22 juli 1933 werd deze terminal ingewijd met de aankomst van de Champlain uit New York.
Ondanks de nadelige ligging van de haven van Bordeaux bleef deze toch aantrekkelijker voor de rederijen en het geringe aantal passagiers dat via de terminal in Le Verdon reisde bleef achter bij alle verwachtingen. Ongeveer 100 passagiersschepen meerden tijdens de korte levensduur van deze "avant -port" (voor-haven) in Le Verdon aan. De Tweede Wereldoorlog betekende het einde van dit krankzinnige avontuur van een passagiersterminal "ergens in het niets". Op 11 november 1944 blies de Duitse bezetter, die Royan en de Pointe de Grave controleerde, de terminal op.
Niet ontdekt door de grote aantallen toeristen in de Médoc zijn tegenwoordig nog steeds sporen van het platform te zien. Als archeologische overblijfselen uit de 20ste eeuw geven ze met een opmerkelijke standvastigheid blijk van een uniek staaltje van Franse bouwkunde.
2019 Christian Büttner (Saint-Vivien), vertaling: Marius van Deventer